Đầu tiên là bo bo
Bạn có thể mua nó ở các tiệm bán cá, hoặc là cầm vợt ra các mương nước vớt là có chúng. Bo bo có kích thước khoảng 0,5mm - 1mm, rất thích hợp cho các loại cá bột có kích thước khoảng 1mm, tuy nhiên chúng lớn rất nhanh. Quan sát trong phòng thí nghiệm cho thấy số lượng bo bo có kích thước dưới 0.5 mm là không đáng kể. Mặt khác khi xuất hiện với mật độ cao, chuyển động giật cục của bo bo ảnh hưởng không tốt đến cá dẫn đến số lượng của chúng bị sụt giảm.Thứ 2. là Ấu trùng artemia
cũng là một thức ăn dinh dưỡng cho cá con. Chúng có kích thước thước khoảng 0.5 mm nhưng chúng chỉ sống được khoảng vài giờ trong môi trường nước ngọt. Sẽ khó khăn cho bạn cũng khó khăn cho các chú cá con.thứ 3. trùn giấm
Xin giới thiệu thêm các món khác hấp dẫn hơn.
Đó là trùn giấm (vinegar eel) và trùng cỏ (infusoria)
Trùn giấm là loại giun tròn cực nhỏ (nematode) sống trong môi trường giấm ăn. Đây là thức ăn tuyệt vời cho cá bột bởi vì chúng có xu hướng bơi tung tăng khắp hồ nên kích thích cá bột đuổi theo để ăn và nhờ vậy mà vây của cá mau phát triển. Mặt khác loại thức ăn này hầu như không cần phải tốn công sức để chuẩn bị như với artemia hay bo bo. Điểm khó khăn duy nhất là làm sao thu hoạch được chúng mà thôi.Cách thứ 1:
Khi phát triển quá nhiều, trùn giấm có xu hướng tụ lại ở mép bình giấm. Chúng ngoe nguẩy liên tục và quấn với nhau thành mảng tạm gọi là bọt giấm. Chúng ta có thể sử dụng ống hút (loại có bán ở các tiệm thiết bị y tế) để hút một mảng bọt giấm và nhỏ vào bồn nuôi cá. Để tránh hút theo quá nhiều giấm, hãy điều chỉnh để đầu hút đụng vào mảng bọt giấm và nhả nhẹ núm cao su cho đến khi mảng bọt đi vào ống hút thì nhấc lên. Một mảng nhỏ sẽ không làm ảnh hưởng nhiều đến độ pH của bể nuôi và cung cấp hàng ngàn con trùn giấm làm thức ăn cho cá con. Mảng giấm có khả năng bị chìm xuống đáy bồn vì vậy chúng ta nhỏ giọt giấm vào ống nghiệm chứa sẵn một ít nước hồ, lắc nhẹ vài phút để bọt giấm tan ra và nhỏ vào nhiều vị trí khác nhau trong hồ để dàn đều thức ăn cho bầy cá con.
Cách thứ 2
Sử dụng một cái bình có cổ, và đổ dấm đầy gần đến cổ bình.
Cho vào một miếng bông lọc (loại sử dụng để lọc cho hồ cá) nhưng đừng đẩy bông quá sâu để nó khỏi lọt luôn xuống bình dấm. Đổ thêm một ít nước vào bình và để qua đêm (nên sử dụng nước cũ như nước hồ cá).
Trùn giấm sẽ chui lên lớp nước phía bên trên để thở. Dùng ống hút lớp nước phía trên mặt bông đem đi nuôi cá bột.
Cách này thu hoạch hầu hết trùn giấm trong dung dịch vì vậy sau khi thu hoạch cần đổ giấm trở lại bồn cũ và nuôi tiếp trong vài tuần cho đến khi trùn sinh sôi trở lại.
thứ 4. trùn cơm mẻ
- Lấy khoảng nửa chén cơm mẻ cái (xin, mua từ các quán nhậu lẩu đầu cá (biển) hay trâu luộc (cơm) mẻ). Đựng trong một cái lọ với thể tích tương ứng muốn nuôi (lọ sành, lọ nhựa hay thủy tinh đều được). - Lấy cơm nguội đem vo một lần nước, chắc nước bỏ để cho nước chảy vừa hết, rồi bỏ vào chung với cơm mẻ cái. Lượng cơm gần tương đương với lượng cơm mẻ cái. (Bước nầy gọi là cho cơm mẻ ăn). Đậy nắp, nhưng để thông hơi (không kín hẳn). Đặt lọ ở nhiệt độ 28-32oC thì tốt nhất, thấp hơn hoặc cao hơn cũng được.
- Một tuần sau thì chúng ta có một lọ cơm mẻ. Lúc đó nhìn kỷ thấy xuất hiện con cơm mẻ nhúc nhích trên mặt cơm. Hột cơm lúc nầy như có áo một lớp bột mỏng. Lớp bột mỏng nầy chính là con cơm mẻ. Nếu mắt kém nhìn không thấy thì lấy tay chấm vào cơm mẻ rồi thoa lên đầu lỗ mũi, cảm thấy hơi nhột nhột là được. Con cơm mẻ còn nằm lẩn trong hột cơm ở dưới. Con cơm mẻ chính là một loại tuyến trùng (nematode) có ích. Sự thật con cơm mẻ nầy không đóng vai trò quan trọng trong cơm mẻ, chi là sinh vật chỉ thị cho ta biết cơm mẻ đã ăn được.
Nên để ý cho ăn thường xuyên, khoảng một tuần một lần.
Lưu ý: Khi thấy có mốc đỏ hoặc mốc đen xuất hiện thì lấy muỗng múc bỏ. Vì chúng tạo ra độc tố Aflatoxin
thứ 5. trùn cỏ
Trùng cỏ (infusoria) là những sinh vật nguyên sinh hiện diện ở hầu hết các vực nước như ao, hồ, sông và biển. Chúng có kích thước rất nhỏ và là thức ăn vô cùng quan trọng cho cá bột mới nở. Trong ngành chăn nuôi thủy hải sản ở các nước công nghiệp phát triển, người ta thường phân lập và nhân giống đại trà một số loại trùng cỏ như trùng bánh xe (rotifer) và trùng đế giày (paramecium). Những sinh vật này thuộc về một nhóm trùng cỏ quan trọng gọi là mao trùng (ciliates). Trùng cỏ có kích thước nhỏ nhất (khoảng dưới 200 micro mét) so với các nguồn thức ăn khác như bo bo, artemia và trùn giấm. Thực ra, bo bo và artemia mới nở cũng rất nhỏ nhưng chúng tăng trưởng rất nhanh và trở nên quá to để cá bột có thể ăn được. Như vậy, trùng cỏ là thức ăn thích hợp nhất đối với những loại cá bột có kích thước nhỏ.
Ngoài tự nhiên, trùng cỏ hiện diện và tập trung nhiều ở ven bờ ao hồ, kênh rạch, cống rãnh và ruộng lúa; chúng thâm nhập vào cả các hòn non bộ và chậu cảnh qua nguồn thực vật thủy sinh hay thức ăn mà chúng ta mang vào đó. Thức ăn của chúng là vi khuẩn, vi tảo và các loại mùn bã hữu cơ lơ lửng trong nước. Đấy là những nguồn "con giống" mà chúng ta có thể tận dụng để "ươm nuôi trùng cỏ tại gia".
Có nhiều phương pháp ươm nuôi trùng cỏ như là bỏ một ít rau muống ao vào chậu ép cá và để ở chỗ tối một thời gian, khi cá con ra đời thì nguồn thức ăn trùng cỏ đã sẵn sàng. Bạn sẽ tự hỏi là con giống trùng cỏ ở đâu mà có? Trùng cỏ luôn hiện diện trên bề mặt thực vật thủy sinh (ở đây là rau muống), khi thực vật bị phân hủy bởi vi khuẩn (hiện tượng thối rữa), lượng vi khuẩn sẽ bùng phát và là nguồn thức ăn dồi dào cho trùng cỏ. Trùng cỏ sinh sôi thật nhiều và đến lượt chúng trở thành nguồn thức ăn cho cá bột mới nở.
Một cách khác là ngâm lá xà lách trong nước lấy ở ao hay kênh rạch, thậm chí ở cống rãnh trong khoảng một tuần rồi múc cho cá ăn. Trên thực tế, loại lá cây hay nước trái cây nào cũng được nhưng xà lách rất dễ thối rữa và như vậy quá trình ươm nuôi trùng cỏ được rút ngắn. Nếu bạn tham khảo thêm về các cách ươm nuôi trùng cỏ trên mạng thì sẽ thấy người ta sử dụng đủ loại thực phẩm làm thức ăn cho trùng cỏ chẳng hạn như nước trái cây, vỏ trái cây, đồ ăn thừa... tức bất cứ thứ gì có thể lên men nhanh chóng. Tóm lại, nguyên tắc ươm nuôi rất đơn giản: thức ăn (xà lách, rau muống,... ) --> thối rữa (vi khuẩn sinh sôi) --> trùng cỏ ăn vi khuẩn và sinh sôi --> cá bột ăn trùng cỏ. Ở xứ lạnh, trùng cỏ có thể khan hiếm và phải mua con giống nhưng ở xứ nhiệt đới như nước ta, trùng cỏ có mặt ở khắp mọi nơi và vào mọi thời điểm. Có nơi nào thiếu vắng ao, hồ, kênh rạch, cống rãnh và hòn non bộ
cách ươm nuôi trùng cỏ
Thành phần - Một ly nước lấy ở hòn non bộ, nơi có nhiều rêu xanh. Đây là nguồn trùng cỏ giống.
- Một nắm lá xà lách xay nát bằng máy xay sinh tố.
- Một vài viên men cơm rượu. Hầu như bất cứ chợ nào cũng có bán men cơm rượu, bạn cứ mua ở các cửa hàng tạp hóa (thử hỏi không có cơm rượu thì làm sao Việt Nam lại có nhiều tai nạn giao thông
) . Dụng cụ
- Chậu ươm.
- Máy và đầu xục khí.
- Đèn.
Cách thực hiện
- Bỏ xà lách, men rượu, nước chứa trùng cỏ vào chậu. Đổ thêm nước sạch sao cho mực nước đạt khoảng 1/3 chậu.
- Xục khí liên tục. Việc xục khí sẽ đẩy nhanh quá trình phân hủy xà lách và hạn chế mùi hôi thối phát sinh.
- Để chậu nơi có ánh sáng (không chiếu trực tiếp). Nếu không bạn dùng đèn cho Hồ thủy sinh để chiếu sáng, thời lượng chiếu khoảng 10 tiếng/ngày.
Sau hai ngày, bạn có thể múc dung dịch này để nuôi cá bột. Lượng thức ăn nhiều ít tùy thuộc vào dung tích hồ ép của bạn, thường thì cho cá ăn 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều. Cứ đổ dung dịch có trùng cỏ vào chậu ép cho đến khi nào nước hơi ngả màu là được. Bạn có thể duy trì phần nước dư và cho thêm xà lách hay nước trái cây vào để sử dụng cho các lần ép cá sau đó. Từ bây giờ, khi dung dịch đã định hình bạn không phải xục khí và chiếu đèn nữa, chỉ cần để nơi có ánh sáng (không chiếu trực tiếp) là đủ nhưng đừng ngạc nhiên khi dung dịch bắt đầu trở nên nặng mùi! Tóm lại, việc ươm nuôi trùng cỏ để nuôi cá bột từ 1 đến 10 ngày tuổi thực sự rất đơn giản nếu các bạn hiểu nguyên tắc ươm nuôi như trình bày ở trên
Hình cá betta phao phối 
Sau khoảng từ 3-4 tuần tuổi, bên cạnh artemia tôi bắt đầu cho cá ăn trùn chỉ. Thay từ 10-15% nước hồ sau mỗi hai ngày. Từ 4-6 tuần tuổi, cá bắt đầu lên màu (với những màu nhạt như màu vàng thì phải đợi lâu hơn).
Ở 6-8 tuần tuổi, bên cạnh trùn chỉ, tôi bắt đầu cho cá ăn trùng đỏ tươi và đông lạnh. Lượng nước mỗi lần thay tăng lên một chút, từ 20-30% mỗi hai ngày. Ở độ tuổi này chúng ta có thể thấy những con đực đầu tiên bắt đầu xuất hiện trong bầy. Chúng thường có vây lớn hơn, gây gổ với những con cá đực khác và phùng mang. Lúc này tôi thường bắt chúng ra nuôi riêng
